Balts met waaierende nagels

Net als ik denk dat we pech hebben en ze gewoon niet meer gaan zien, struikelen we zowat over zo’n beest. We zijn al een uur aan het wandelen met onze gids, door het mulle zand en in het pikkedonker, zonder zaklantaarns. Ik moet moeite doen om mijn evenwicht te bewaren en niet over aangespoeld hout en andere obstakels heen te buidelen. Mijn ogen zijn inmiddels wat gewend aan aan de duisternis die alleen door miljoenen sterren wordt onderbroken, maar ik kan niet voorkomen dat ik schrik van een “boomstam” die ineens gaat bewegen: een enorme zeeschildpad van 1,40m, een greenturtle of ook wel soepschildpad (omdat deze vroeger ook wel in de…, enfin, zielig dus) op weg om zichzelf eindelijk te verlossen van haar 130 pingpongbaleieren. Onze gids die met een deel van de groep wat verder voorop loopt, had haar al gezien en wilde ons om haar heen leiden zodat ze rustig haar nest kon graven en we daarna, als ze in trance haar eieren aan het leggen was, konden kijken. Nou, dat was dus niet gelukt. Ik slaak een gilletje en Dex, een jongen die naast ons loopt en zijn schenen zowat aan haar heeft opengehaald, geeft een luide brul. Door alle consternatie hebben we dit dier dusdanig laten schrikken dat ze terug de zee in vlucht. Ik voel me schuldig, maar probeer toch nog een foto te maken. Ja, ik wil dit uitzonderlijk staaltje Moeder Natuur graag wel op de gevoelige plaat vastleggen natuurlijk. Maar aangezien er niet geflitst mag worden, is er op de foto’s niet zo veel te zien.

Even later stuitten we op een vrouwtje dat al druk aan het graven is. We moeten heel stil zijn. Deze soepschildpadden zijn erg gevoelig en zodra ze een schim zien of het niet vertrouwen, gaan ze er vandoor. Het is helaas nog niet het seizoen van de leatherbacks, deze soort is de allergrootste en –zwaarste zeeschildpad ter wereld en is op enkele grotere krokodilachtigen na tevens het grootste nog levende reptiel op Aarde. Ze heeft een zachte lederachtige schild en kan wel meer dan 2 meter lang worden worden en zelfs 750 kilo wegen. Die laten zich door niets of niemand van de wijs brengen en roepen nog net niet “Aan de kant!” als ze het strand op komen denderen om te nestelen. Nu we tijdig op de hoogte zijn gebracht van de aanwezigheid van dit iets kleinere doch imposante formaten aannemende type, kunnen we de gilletjes onderdrukken, al worden er wel opgewonden kreetjes geuit bij het idee dat we straks getuige gaan zijn van een heel bijzonder natuurverschijnsel op dit onbewoonde strand van Matapica. We moesten een tijdje wachten totdat het getij gunstig was voor de schildpadden om aan land te komen en we hadden dan ook al gezellig aan de rum-cola gezeten met de hele groep, dus er werd volop fluisterend gegiecheld. De sfeer is zelfs romantisch te noemen: er ontstaan gelegenheidsstelletjes en ook Robin en ik lopen cosy hand in hand.

Geen tropisch blauwe wateren, geen palmbomen, maar voor dit beschermde dier de plek waar ze waarschijnlijk zelf voor het eerst het licht zag. Nu komt ze ieder jaar uitgerekend hier terug om zelf aan nakomelingen het leven te schenken. Na een kwartier is het nest gegraven, een flink gat tegen de zandbank aan waar ze met haar hele lichaam in past. Het nest is veel te dicht bij zee, maar ze is te uitgeput om de muur van zand te bestijgen. Gelukkig zal haar kroost door natuurbeschermers vakkundig worden verplaats naar een veiliger deel van het strand en zullen haar gewilde eieren tegen stropers worden bewaakt. We hurken om haar heen, de gids licht bij met een rood lampje dat haar niet stoort en we zien de eerste witte zachte kogeltjes in het mulle zand vallen. Ieuw, ik zie ook slijm, van die lange draden. Ondanks nabijheid van dit cloacavocht, raak ik haar even aan. Dat mag. Haar poten voelen wonderbaarlijk zacht aan. Haar kopje is heel klein, zeker in verhouding tot haar enorme schild. Ze heeft het duidelijk zwaar. Alsof ze zich even schrap zet, ploepen er ineens een aantal eieren tegelijk uit. Niemand die haar zegt dat ze moet puffen of persen, geen man om tegenaan te zeuern dat dit allemaal zijn schuld is. Het kost haar ogenschijnlijk veel energie. Na ongeveer 20 minuten is ze haar eieren kwijt en begint ze met haar flippers haar juveniles af te dekken. Ze bundelt haar kracht om zo veel mogelijk zand ineens te verplaatsen. Net als ik een filmpje wil maken, schept ze mijn wimpers, schoenen en camera vol zand, maar het is haar vergeven. Daarna verlaat ze langzaam haar nest, richting zee. Ze kijkt niet meer om en verdwijnt in de golven.

Van al die eieren die ze heeft gelegd zal er waarschijnlijk slechts 1 uitgroeien tot een volgroeid vrouwtje dat, na een balts, waarvoor het mannetje speciaal is uitgerust met lange nagels waarmee hij zijn uitverkoren vrouwtje toe kan wapperen, ook weer naar het strand van Matapica zal komen; Deze bijzondere plek tussen de Atlantische Oceaan en de 'zwamp' van Suriname.